Żylaki powrózka nasiennego (varicocoele)
Jest to poszerzenie naczyń żylnych splotu wiciowatego powrózka nasiennego.
Żylaki dotyczą głównie powrózka jądra lewego. Pojawiają się po 10 roku życia i około 15 rż. występują u 15-20% chłopców.
Żylaki powrózka nasiennego stanowią jedną z głównych przyczyn niepłodności małżeńskiej – u 35-40% partnerów kobiet zgłaszających się z powodu niemożności zajścia w ciążę stwierdza się żylaki powrózka nasiennego.
Bezpośrednią przyczyną żylaków jest wzrost ciśnienia hydrostatycznego w lewej żyle jądrowej najczęściej na skutek wad budowy samej żyły (brak zastawek, nieprawidłowy kąt jej ujścia do lewej żyły nerkowej). Rzadziej mamy do czynienia z żylakami wtórnymi, czyli rozwijającymi się na tle innych patologii toczących się w jamie brzusznej – zawsze jednak należy o nich myśleć w przypadku rozpoznania żylaków po stronie prawej.
Na skutek zastoju żylnego w naczyniach powrózka dochodzi do wzrostu temperatury jądra oraz wyczerpania składników energetycznych. W następstwie dochodzi do zaburzeń spermatogenezy – rozwija się tzw. orchiopatia zastoinowa.
Występują trzy stopnie zaawansowania klinicznego żylaków – nie każdy z nich wymaga leczenia chirurgicznego.
W rozpoznaniu żylaków najważniejszą rolę odgrywa badanie przedmiotowe, w czasie którego ocenia się stopień zaawansowania żylaków oraz wielkość jąder. USG pomaga wykluczyć wtórną przyczynę żylaków, pozwala na zmierzenie ich średnicy oraz określenie wymiarów i objętości jąder.
Głównym celem leczenia żylaków jest zachowanie potencjału płodności mężczyzny, a więc zapobieganie rozwojowi orchiopatii zastoinowej, oznaczającej uszkodzenie najważniejszych funkcji jąder. Udowodniono, że usunięcie żylaków wpływa na poprawę parametrów nasienia. Jednak w przypadku pacjentów młodocianych problem leczenia jest kontrowersyjny, gdyż nie wszyscy chorzy z żylakami mają obniżoną płodność. Podobnie trudnym problemem jest określenie właściwego czasu leczenia żylaków. U dorosłych wskazaniem do leczenia jest stwierdzenie obniżenia parametrów nasienia i niemożność uzyskania ciąży. W przypadku chłopców ustalono, że wskazaniem do leczenia są żylaki, które stwarzają dolegliwości bólowe i/lub powodują spadek objętości jądra o minimum 10% w porównaniu do jądra przeciwległego (III stopień zaawansowania klinicznego). Nie ma natomiast zgody co do leczenia żylaków w pierwszym i drugim stopniu zaawansowania klinicznego.
W leczeniu żylaków stosuje się następujące metody:
– Chirurgiczne (klasyczna chirurgia, laparoskopowe)
– Embolizację przezskórną (radiologia interwencyjna)
– Sklerotyzację wstępującą
Najskuteczniejsze jest leczenie chirurgiczne gwarantujące 95% powodzeń.
